Komentarz synoptyka: 2024-08-24

Przedostatni weekend kalendarzowego lata będzie gorący i upalny niemal w całym kraju; z wyjątkiem Wybrzeża i północnego wschodu oraz obszarów podgórskich i w górach temperatura dzisiaj osiągnie lub nieco przekroczy umowna granicę upału, czyli 30°C. Jutro jeszcze upalniej, do 32-34°C,lecz tylko we wschodniej połowie kraju. Równie szybko jak postępuje od wczoraj wzrost temperatury, jutro od zachodu rozpocznie się jeszcze szybszy jej spadek, nawet o około 10°C. Druga połowa przyszłego tygodnia będzie również gorąca, miejscami głównie na południowym wschodzie upalna.

Tak szybkie i istotne zmiany pogody w naszym regionie uwarunkowane są zmienna w czasie i przestrzeni konfiguracja pól geopotencjału i temperatury w troposferze, szczególnie w dolnej jej połowie. Zmiany te możemy obserwować na prognostycznych mapach geopotencjału powierzchni 500 hPa i temperatury na poziomie 850 hPa np. obliczanych przez ECMWF: charts.ecmwf.int/products/medium-z500-t850?base_time=202408231200&projection=opencharts_europe&valid_time=202408240300 . Klin w polu geopotencjału sięga od regionów podzwrotnikowych daleko na północ Rosji, jego oś przemieściła się już za wschodnie granice naszego kraju. Na zachodzie zatoka dwuośrodkowego niżu znad Półwyspu Skandynawskiego i północnego Atlantyku sięga po Półwysep Pirenejski.

Taka konfiguracja pola geopotencjału sprzyja napływowi gorących mas powietrza z południa. Powietrze to transformuje się nad rozgrzanymi obszarami lądu, dodatkowo nagrzewa się promieniowaniem słonecznym przy bezchmurnym lub mało zachmurzonym niebie oraz osiadaniem w wyżu. Z kolei, przemieszczanie się na wschód fali tworzonej przez wspomniany klin i zatokę, powoduje, że już jutro od zachodu nasuwać się będzie przednia krawędź zatoki z chłodniejszą masą powietrza polarnego morskiego i frontem. Znaczny kontrast temperatury przed i za frontem będzie przyczyną burz i opadów przelotnych, które wkraczać będą od zachodu już jutro od rana.

Front ten, widoczny na zdjęciach satelitarnych: www.sat24.com/pl-pl/continent/eu/hd rozciąga się od Skandynawii po Azory, opływając antycyklonalnie mało gradientowy obszar podwyższonego ciśnienia nad południową i środkową Europą. Na jego burzową aktywność wskazują dane z radarów meteorologicznych: www.eumetnet.eu/activities/observations-programme/current-activities/opera-radar-animation/ . Ostrzeżenia o aktywności burzowej wystawiła na przykład Francja, nad obszarem której front będzie się dzisiaj przemieszczał: meteoalarm.org/en/live/warning/c0f43c81-d1a4-4858-82b3-a3853ed60147/34862204-3b8e-4f9d-a9f9-538c885a7c56#list .

Czy to pozytywna, czy niekoniecznie, przepowiednia ludowa: „Bartłomiej ukazuje, jaka jesień następuje”?

Ryszard Klejnowski

24 sierpnia, sobota, 237 dzień 2024 roku; 7:00