Huragan Milton uderzył w Florydę niszcząc wszystko na swojej drodze [WIDEO]
Huragany to potężne cyklony tropikalne, które tworzą się nad ciepłymi wodami oceanów w regionach tropikalnych i subtropikalnych. Są to zjawiska atmosferyczne o niezwykłej sile, charakteryzujące się silnymi wiatrami, intensywnymi opadami deszczu i niskim ciśnieniem w ich centrum. Huragany są jednymi z najgroźniejszych zjawisk pogodowych na świecie, zdolnymi do powodowania ogromnych zniszczeń.
Huragan Milton, który dotarł na ląd na Florydzie, spowodował rozległe zniszczenia. Początkowo sklasyfikowany jako huragan trzeciej kategorii, z prędkością wiatru sięgającą 200 km/h, Milton uderzył w środę późnym wieczorem w rejon Sarasoty. W miarę przemieszczania się w głąb lądu burza osłabła, przekształcając się w huragan pierwszej kategorii, ale nadal sieje spustoszenie. Milton spowodował poważne powodzie, ulewne opady deszczu i znaczne szkody wywołane przez wiatr w środkowej i zachodniej Florydzie. Ponad dwa miliony ludzi straciło prąd i pojawiły się doniesienia o ofiarach śmiertelnych. Chociaż od tego czasu wiatr osłabł, służby wciąż kontynuują akcję ratunkową i odbudowę, napływają datki i pomoc, aby wesprzeć dotknięte społeczności. Huragan Milton porównywany jest do jednych z najbardziej niszczycielskich huraganów w historii Florydy.
Avenir neighborhood in Palm Beach Gardens @NWSMiami #florida #milton pic.twitter.com/qnotrsSE27
— Brooke Silverang (@WPBF_BROOKE) October 9, 2024
Jak powstają huragany?
Huragany rozwijają się, gdy ciepłe, wilgotne powietrze nad oceanem zaczyna się unosić. Gdy to wznoszące się powietrze ulega ochłodzeniu, kondensuje się, tworząc chmury i uwalniając ciepło, co napędza dalszy wzrost burzy. Ważnym elementem powstawania huraganu jest temperatura wody — musi ona przekraczać 26,5°C na głębokości co najmniej 50 metrów. To ciepło z oceanu dostarcza energię huraganowi. Wraz z obrotem Ziemi, burza zaczyna się kręcić, tworząc charakterystyczny wir.
#Milton is the fastest Atlantic hurricane to intensify from a Tropical Depression to a Category 5 Hurricane, taking just over 48 hours. This animation shows Milton as it intensified, with the heaviest rains (red) concentrated near the center. https://t.co/uXpdGH1yEd pic.twitter.com/YWwrpgQcTe
— NASA Earth (@NASAEarth) October 8, 2024
Struktura huraganu:
Huragany mają dość złożoną strukturę. Najbardziej charakterystyczne elementy to: oko huraganu czyli spokojne centrum burzy o niskim ciśnieniu atmosferycznym, gdzie panuje cisza, a niebo jest zazwyczaj bezchmurne, ściana oka to obszar wokół oka, gdzie występują najsilniejsze wiatry i najbardziej intensywne opady. To właśnie tutaj huragan osiąga swoją największą siłę. Spirale deszczu to zewnętrzne pasy chmur i deszczu, które otaczają ścianę oka. W tych pasach mogą występować silne burze, tornada i gwałtowne opady.
Skala huraganów:
Huragany są klasyfikowane według tzw. skali Saffira-Simpsona, która dzieli je na pięć kategorii w zależności od prędkości wiatru: kategoria pierwsza -119–153 km/h, kategoria druga -154–177 km/h, kategoria trzecia -178–208 km/h, kategoria czwarta -209–251 km/h, kategoria piata >252 km/h. Im wyższa kategoria, tym większe zagrożenie dla życia, infrastruktury i przyrody. Przykłady najbardziej znanych huraganów to Katrina (2005), który spustoszył Nowy Orlean w USA, oraz Maria (2017), który zdewastował Portoryko.
Prognozowanie huraganów
Prognozowanie huraganów to proces, który łączy zaawansowaną technologię, modele matematyczne i analizę danych meteorologicznych w celu przewidzenia formowania oraz śledzenia intensywności tych zjawisk atmosferycznych. W ostatnich dekadach nastąpił znaczny postęp w tej dziedzinie, co pozwala na dokładniejsze przewidywanie zarówno ścieżek huraganów, jak i ich siły. Kluczowym aspektem tego procesu są modele matematyczne i komputerowe symulacje atmosfery stanowiące rdzeń prognoz huraganowych. Są to tzw. modele numeryczne, które uwzględniają dane o ciśnieniu, temperaturze, wilgotności, prędkości wiatru i innych czynnikach. HWRF (Hurricane Weather Research and Forecasting) to model specjalizujący się w huraganach, dostosowany do dokładniejszego przewidywania tropikalnych cyklonów. Te modele bazują na danych z różnych źródeł, takich jak satelity, boje oceaniczne, samoloty badawcze, stacje meteorologiczne czy radarowe obserwacje. Satelity meteorologiczne również odgrywają kluczową rolę w prognozowaniu huraganów. Dzięki nim meteorolodzy mogą śledzić wczesne etapy formowania się burz tropikalnych, ruchy systemów chmurowych oraz formowanie się huraganów nad oceanami, gdzie stacje naziemne są rzadkością. Obrazy w podczerwieni pozwalają na ocenę temperatury w chmurach i ilości wody w atmosferze. Satelity takie jak GOES (Geostationary Operational Environmental Satellite) monitorują obszary oceaniczne i dostarczają danych niemal w czasie rzeczywistym. Ponadto wykorzystuje się rekonesans lotniczy, w trakcie prognozowania huraganów samoloty badawcze (np. "Hurricane Hunters") mogą latać bezpośrednio do wnętrza huraganów, dostarczając szczegółowe dane o warunkach panujących w obrębie cyklonu. Pomaga to lepiej zrozumieć intensywność cyklonów oraz ich ewolucję.
Algorytmy prognozujące trasę i intensywność huraganów
Jednym z największych wyzwań w prognozowaniu huraganów jest przewidzenie jego trasy. Huragany poruszają się pod wpływem globalnych układów atmosferycznych, takich jak prądy strumieniowe, czyli silne wiatry na dużych wysokościach mogące wpływać na kierunek przemieszczania się huraganu. Cyklony tropikalne często też poruszają się zgodnie z prądami występującymi na równikowym pasie wschodnich wiatrów zanim skręcą w kierunku północnym w zależności od regionalnych warunków. Podczas prognozowania kluczowe jest nie tylko określenie ścieżki huraganu, ale także przewidzenie jego siły. Intensywność huraganu zależy od kilku czynników, takich jak: temperatura powierzchni morza – cieplejsza woda dostarcza więcej energii, co zwiększa siłę cyklonu. Shear wiatrowy, czyli różnice w prędkościach wiatru na różnych wysokościach mogą osłabić lub wzmocnić huragan.
Znaczenie ostrzeżeń i prognoz krótkoterminowych
W miarę jak prognozy stają się bardziej dokładne, poprawiają się także systemy ostrzegania ludności. Prognozy krótkoterminowe 24–48 godzinne są kluczowe dla ewakuacji i działań ratunkowych. Narodowe Centra Huraganowe (NHC) oraz lokalne instytuty meteorologiczne wydają regularne biuletyny o postępie huraganów, co pozwala na bieżące dostosowanie prognoz. Podsumowując, prognozowanie huraganów wymaga łączenia zaawansowanych technologii i danych z wielu źródeł. Dzięki postępom w tej dziedzinie możemy lepiej przewidywać zarówno ścieżki, jak i intensywność tych gwałtownych zjawisk atmosferycznych, co ratuje życie i minimalizuje straty materialne.
Krzysztof Maksimiuk