Najbardziej suche miejsce na Ziemi. Nie jest to pustynia

W poszukiwaniu najbardziej suchych miejsc na Ziemi często myślimy o gorących pustyniach, takich jak Sahara czy Atakama. Jednak najbardziej suche miejsce na naszej planecie znajduje się w zaskakującym miejscu – na lodowej Antarktydzie. To Dolina McMurdo, która swoim ekstremalnym suchym i mroźnym klimatem zdumiewa naukowców i badaczy.

Dolina McMurdo leży na kontynencie Antarktydy, na południowej półkuli, w pobliżu Morza Rossa. Jest to obszar tzw. suchych dolin antarktycznych, które charakteryzują się wyjątkowo niską wilgotnością powietrza i brakiem opadów. Pomimo otaczających je lodowców, doliny te są wolne od lodu, a ich krajobraz przypomina bardziej powierzchnię Marsa niż Ziemi.

Przyczyny ekstremalnej suchości

Suchość Doliny McMurdo wynika z kilku czynników:

•  Klimat polarny: Niskie temperatury powodują, że większość wilgoci zamarza, nie docierając do dolin w formie opadów.
• Wiatr katabatyczny: Silne, zimne wiatry spływające z gór w kierunku dolin dodatkowo wysuszają powietrze, uniemożliwiając tworzenie się chmur deszczowych.
• Otoczenie lodowcowe: Lodowce wokół dolin działają jak bariery, blokując napływ wilgotnego powietrza.

Warunki środowiskowe

Dolina McMurdo jest miejscem o ekstremalnych warunkach środowiskowych. Średnie opady atmosferyczne w tym regionie są minimalne, wynosząc mniej niż 10 mm rocznie w ekwiwalencie wodnym śniegu. Dane te są potwierdzone przez długoterminowe badania klimatyczne prowadzone w ramach McMurdo Dry Valleys Long-Term Ecological Research - program, który monitoruje warunki meteorologiczne od lat 80. XX wieku​ (USGS) Temperatury są zazwyczaj bardzo niskie, osiągając średnio -20°C, a zimą spadając nawet do -50°C. Teren jest pokryty piaskiem, skałami i solnymi jeziorami, które pozostają zamrożone przez większą część roku.

Na łamach czasopisma naukowego Nature Geoscience przedstawiono wyniki analiz tego, jak długo Suche Doliny pozostają suche. Zbadali oni występowanie izotopu berylu-10 w profilach osadów ze środkowego miocenu i późnego plejstocenu w trzech miejscach położonych na wysokości 1200-1800 metrów n.p.m. w Suchych Dolinach McMurdo.

Wykazali oni, że ekstremalnie suchy klimat w tej części Antarktydy Wschodniej panuje od około 6 milionów lat (późnego miocenu). Wcześniej pomimo niskich temperatur występowały w tym miejscu znaczne opady deszczu i śniegu.  Niewykluczone, że przez tak długi czas nie spadła tutaj ani jedna kropla deszczu oraz jedynie znikoma ilość śniegu.

Znaczenie naukowe Doliny McMurdo

Dolina McMurdo jest obiektem intensywnych badań naukowych. Ze względu na swoje warunki, które przypominają te panujące na Marsie, dolina jest wykorzystywana jako model do badań astrobiologicznych. Naukowcy badają tamtejsze mikroorganizmy, które przetrwały w ekstremalnych warunkach, aby zrozumieć, jak życie mogłoby istnieć na innych planetach.

Dolina McMurdo na Antarktydzie to najbardziej suche miejsce na Ziemi, gdzie panują unikalne warunki klimatyczne i środowiskowe. Jej badanie dostarcza cennych informacji nie tylko o Ziemi, ale również o możliwości istnienia życia na innych planetach. Pomimo swej surowości, Dolina McMurdo jest fascynującym obszarem, który wciąż kryje wiele tajemnic czekających na odkrycie.

 

Autor: Joanna Wnuk