Obalamy mity pogodowe. Zabicie pająka powoduje deszcz?! Skąd się wziął taki przesąd?

Czy zabicie pająka naprawdę sprowadza deszcz? A może pajęczyna rzeczywiście zwiastuje zmianę pogody? Te ludowe wierzenia towarzyszą nam od pokoleń, ale czy mają coś wspólnego z rzeczywistością? Przyjrzyjmy się bliżej pająkom i ich pogodowym „zdolnościom”.

Mit: „Zabijesz pająka – będzie padać”

Skąd się wziął ten mit?

Dawniej pająki były uważane za dobre duchy domostwa – przędły sieci w kątach, łapały muchy, były symbolem spokoju i porządku. Zabicie pająka było czymś „zaburzającym harmonię”. A że deszcz także burzył codzienność (rolnicy bali się go w czasie sianokosów czy żniw), powiązano jedno z drugim.

Możliwe też, że ludzie po prostu kojarzyli zwiększoną aktywność pająków z pogorszeniem pogody – ale o tym niżej.

Co mówi nauka?

Zabicie pająka nie wpływa na atmosferę, ciśnienie ani opady. Ale to powiedzenie może mieć symboliczny sens – ostrzega przed niepotrzebnym niszczeniem natury. W końcu pająki są naszymi sprzymierzeńcami – łapią komary, muchy, a nawet mszyce.

Czy pająki naprawdę wyczuwają zmianę pogody?

Tutaj zaczyna się robić ciekawie – bo tak, pająki są bardzo wrażliwe na zmiany warunków atmosferycznych. Ich zachowanie może się zmieniać, zanim jeszcze my zauważymy, że „coś wisi w powietrzu”.

Zwijają pajęczyny przed deszczem?

To prawda – wiele gatunków pająków zwija lub opuszcza swoje sieci, gdy zbliża się front atmosferyczny. Wilgoć w powietrzu osłabia pajęczynę, a deszcz ją niszczy. Pająki wyczuwają zmiany wilgotności i ciśnienia, więc mogą „sprzątać” zanim nadejdzie burza.

To dlatego dawniej mówiło się:

„Pająk chowa się w kąt – deszcz będzie wkrótce stąd.”
„Pajęczyna znikła z rana – będzie z nieba duża lana.”

Warto jednak zaznaczyć, że nie każdy pająk i nie zawsze reaguje tak samo, a pajęczyny mogą znikać również z innych powodów – np. dlatego, że były stare albo uszkodzone.

Co z tego wynika?

Zabicie pająka nie wywoła deszczu, ale może być po prostu niepotrzebne – większość pająków jest nieszkodliwa i pożyteczna. Zachowanie pająków może sygnalizować zmianę pogody, ale nie jest to reguła – raczej ciekawostka niż precyzyjna prognoza. Ludowe obserwacje często miały swoje źródło w naturze, choć dziś interpretujemy je już inaczej.