Szczyt klimatyczny COP29. Zanotowaliśmy kolejne rekordy w 2024

Na konferencji klimatycznej COP29 w Baku zaprezentowano raport "Global Carbon Budget 2024", który ostrzega o wzroście globalnych emisji dwutlenku węgla do rekordowego poziomu 37,4 mld ton w 2024 r., co oznacza wzrost o 0,8% względem poprzedniego, także rekordowego roku. Według analizy, wyższe emisje wynikają głównie ze spalania gazu i ropy, przy czym poziom emisji węgla znacznie wzrósł w Indiach, choć spadł w USA i UE. Spowolnienie wzrostu emisji zawdzięczamy energii odnawialnej oraz wzrostowi liczby pojazdów elektrycznych.

Ekstremalne zjawiska klimatyczne 2024: Jakie rekordy zanotowaliśmy?

Rok 2024 przyniósł wiele ekstremalnych zjawisk klimatycznych, które zaskoczyły naukowców i uwydatniły postępujące zmiany w atmosferze. Najnowszy raport Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO) wskazuje na rekordowo wysokie temperatury, wzmożoną częstotliwość fal upałów i opadów, a także przyspieszające topnienie lodowców.

Rekordowe temperatury
Raport ujawnia, że średnie temperatury globalne nadal rosną, osiągając nowe maksima. Wyjątkowo wysokie temperatury odnotowano zarówno na lądzie, jak i w oceanie. Średnia temperatura powierzchni ziemi i oceanów w 2024 roku była o około 1,4°C wyższa niż poziom przedindustrialny. Przy czym w raporcie COP29 podkreśla się wpływ zjawiska El Nino. Średnia temperatura oceanów osiągnęła najwyższy poziom w historii pomiarów, a w niektórych regionach była o ponad 2°C wyższa od normy.

Fale upadków i pożary
W 2024 roku wzrosła częstotliwość i intensywność ekstremalnych fal upałów, co w szczególności dotknęło Europę, Amerykę Północną i Azję. Fale upałów są powiązane ze wzrostem liczby pożarów lasów, które niszczą ekosystemy i pogarszają jakość powietrza. W 2024 roku zarejestrowano wyjątkowo intensywne fale upałów w Europie, które trwały nawet do 2 tygodni, z temperaturami sięgającymi ponad 45°C. W Azji Południowej temperatura miejscami osiągnęła 50°C.

Opady i powodzie
Ekstremalne opady atmosferyczne przyczyniły się do niszczących powodzi w różnych częściach świata. Zmiany w cyklach wodnych sprawiają, że regiony już narażone na intensywne deszcze doświadczają coraz częstszych powodzi, co wpływa na rolnictwo, infrastrukturę i życie milionów ludzi. Roczne opady w niektórych regionach były wyższe o 20-30% od średnich długoterminowych, powodując niszczące powodzie w krajach takich jak Pakistan, czy Hiszpania.

Topnienie lodowców i wzrost poziomu mórz
Kontynuowane topnienie lodowców przyspiesza wzrost poziomu mórz, zagrażając wybrzeżom i przyczyniając się do erozji wybrzeży. Wzrost poziomu mórz jest szczególnie niepokojący dla nadmorskich społeczności i nisko położonych krajów, takich jak Malediwy, które są coraz bardziej zagrożone. Poziom mórz wzrasta obecnie o około 4,5 mm rocznie, co jest znacznym przyspieszeniem w porównaniu do poprzednich dekad.

Raport WMO podkreśla, że bez szybkich działań na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych te rekordowe zjawiska będą się nasilać. Potrzebna jest także lepsza adaptacja – od budowy odpornych na powodzie miast, po ochronę zasobów wodnych.

Pełną treść raportu "Global Carbon Budget 2024" można znaleźć tutaj: https://essd.copernicus.org/preprints/essd-2024-519/.